Sunrise

De zon gaat onder. Het donkert in de kerk. Een straatlantaarn schijnt door het glas-in-loodraam en tekent zo een geheimzinnig patroon op het gewelf. In de kerk kijkt het publiek naar en oude zwijgende film en hoort hoe die film klank krijgt door een virtuoze orgelbegeleiding. Een keer per jaar organiseert de Nijmeegse Orgelkring zo’n voorstelling. Midden in de kerk wordt een reusachtig scherm neergezet waar een oude film op wordt geprojecteerd en die al improviserend door een organist van commentaar wordt voorzien. Woordeloos commentaar, maar daarom niet minder veelzeggend. Dit jaar is het de film ‘Sunrise’ van de oorspronkelijk Duitse filmer F.W. Murnau. Zijn eerste Amerikaanse film uit 1927. Een larmoyant verhaal van een overspelige man die door zijn affaire wordt gevraagd zijn vrouw te verdrinken en dan zijn boerderij te verkopen en haar naar de stad te volgen. Maar als hij zich voorneemt dat ook daadwerkelijk te doen, wordt hij weer opnieuw verliefd op zijn echtgenote, die toch nog bijna echt verdrinkt, maar uiteindelijk komt alles toch weer goed. Het treurnis wekkende verhaal wordt gelardeerd met visuele grappen en grapjes zodat het nu bijna 100 jaar later nog best te begrijpen is waarom deze film bij de eerste Oscaruitreiking in 1929 in de prijzen viel. Als beste film en beste vrouwelijke hoofdrol.
Of het aan de film ligt of aan de entourage maar het publiek reageert enthousiast op het gebodene. Het is ook niet niks wat je voor een tientje op zo’n avond geboden krijgt. Een Oscar winnende film en een op die film gebaseerd orgelconcert. Het publiek regeert bij tijd en wijl ook net zo ouderwets als de film. Kreetjes van goedkeuring of verbijstering zijn te horen als de film, ondersteund door het orgel, daar aanleiding toe geeft. Soms verrast de organist ons door de keuze van de begeleiding van een scene en voegt de klank een extra kwaliteit aan de film toe.
Aan het eind van de film zitten we even in een pikdonkere kerk. De lichten gaan aan, langzaam keer ik van 1927 weer naar 2017.