Sodeju

Zeventig jaar geleden werd Nijmegen bevrijd. Ik ben van na de oorlog en hoop dat zo te houden. In mijn werkzame bestaan was ik nauw betrokken bij de herdenkingen van de Nijmeegse bevrijding, onderdeel van de operatie Market Garden. In die hoedanigheid mocht ik Lord Carrington, toen secretaris-generaal van de NAVO naar zijn gereserveerde ereplaats brengen op het Trajanusplein bij de herdenking in 1984. Toen hij uitstapte en ik hem welkom had geheten voegde hij mij toe: “Lord Carrington caused you a problem. He brought his Lady.” In een vloeiende beweging nam ik een klapstoeltje van de laatste rij mee en zette dat naast het stoeltje van Lord Carrington op de eerste rij. Probleem opgelost. Ooit was bij een herdenking, vraag me niet meer welk jaar, Erik Hazelhoff Roelfzema, de Soldaat van Oranje, aanwezig. Ik begeleidde het busje dat gasten van het Goffertstadion, waar de herdenkingsparade toen plaats vond,  naar Hotel Erica bracht. Het busje had maar twee passagiers, de Soldaat van Oranje en zijn echtgenote. Ik heb tijdens de rit  genoeglijk met hen zitten praten. Memorabel momentje.
Bij al die herdenkingen vroegen wij ons af  of het dit jaar de laatste keer zou zijn. Het aantal veteranen werd steeds minder en het reizen werd gezien hun leeftijd steeds bezwaarlijker. Maar de herdenkingen namen omgekeerd evenredig met het aantal veteranen toe. Hoe minder veteranen hoe meer herdenking. In Arnhem, in Nijmegen. Gistermiddag fietste ik naar de plaats waar de Waalcrossing zou worden overgedaan. De oversteek in gammele bootjes van Amerikaanse soldaten om zo de Waalbrug van uit het noorden te benaderen. Het leek wel of heel Nijmegen die kant op ging. Toen ik ter plekke was, kwam ik er achter dat ik er waarschijnlijk niks van zou kunnen zien, rijen toeschouwers, ver van de plaats van het feitelijke gebeuren. Ik keerde weer direct om, wetend dat er op tv een uitgebreide samenvatting zou komen. Daar heb ik toen maar naar gekeken. Ik zag hoe Rob Trip, de verslaggever ter plekke, in zijn gesprek met een deskundige werd gestoord door het afschieten van een stuk geschut, een 25-ponder, vlak naast hem. “Sodeju”, was zijn verschrikte reactie. Kon best ook eens de samenvatting zijn van wat de Amerikaanse soldaten in 1944 dachten, daar aan de oevers van de Waal.