Nosferatu

Bij een normaal concert ben ik op dinsdagavond om 10 over 8 ruim op tijd. Wat heet, zelfs veel te vroeg. Het orgelconcert begint om half 9 en dan is er twintig minuten voor aanvang nog ruimte genoeg in de kerk. Nu is het zoeken naar een plaatsje. Komt natuurlijk ook doordat er een groot scherm staat opgesteld. Het zicht daarop vanuit de zijbeuken is beperkt, zeg maar gerust nihil. Maar de opkomst bij dit improvisatieconcert is sowieso geweldig. Ik schuif aan naast een van de bestuursleden van de organiserende stichting. De vergenoegdheid straalt van zijn gezicht. Zo’n opkomst geeft het wankele financiële bestaan van zijn stichting ook toch weer een wat hechtere basis. Vanavond wordt de zwijgende film ‘Nosferatu’ vertoond, live begeleid op het magistrale Königorgel.  Ik kom nog uit de tijd dat zo’n film  gewoon een stomme film heette. Maar een aantal mensen vonden dat maar een stomme aanduiding. En zoals de Eskimo’s politiek correct veranderden in Inuït, zo werd de stomme film zwijgend. Maar het verschil is niet te horen.
De film is uit 1922. Het programmaboekje leert mij dat het een van de hoogtepunten van de Duitse expressionistische film is. Dat is ook wel te zien. Elk klein gebaar wordt angstvallig vermeden, elk oog wordt wijder opengesperd dan mogelijk lijkt en elke vrouwenborst zwelgt heftiger in ademnood dan die van Doornroosje in de Efteling. De beelden worden fraai verklankt door de organist, die al zijn improvisatietalent er tegen aan gooit. Het is ook mooi te zien hoe het kerkinterieur aansluit bij de beelden op het scherm. Het is of het kasteel van Graaf Orlok, zo heet de hoofdpersoon in de film, doorloopt in de kerkruimte en de toeschouwers, beter nog toehoorders, zich in een van de zalen van het Transsylvanische spookkasteel bevinden.
De anderhalf uur dat de film duurt vliegt voorbij. Maar dat ligt niet alleen aan de spannende film van destijds, maar ook aan het boeiende orgelspel dat wat te zien is begeleidt en versterkt. En zo biedt deze avond een ‘Gesamtkunstwerk’ van beeld, muziek en architectuur.
Op tv krakelen lijsttrekkers om des kiezers gunst. Als linkse hobbyisten heb ik dat met de andere kerkgangers van harte aan mij voorbij laten gaan.