Massa

Wanneer kun je van een massa spreken? Ja, 45.000 wandelaars dat is een massa. De Engelsen zeggen het heel subtiel. Two is company, three is a crowd.  Dus 45.000 wandelaars is met recht een massa te noemen.
Het aantal mensen zegt niets over de beleving van het gezelschap. Bij J.J. Voskuil las ik geregeld in zijn cyclus ‘Het Bureau’ hoe hij zich eenzaam en meer nog verloren voelde in een massa. Of dat nu bij een congresreceptie was of bij de viering van het een en ander in het Beerta-instituut. Onwillekeurig schreef ik Voskuil, maar het was eigenlijk zijn alter ego Maarten Koning die het zo beleefde. Voskuil heeft van mij ook een observator gemaakt. Een mooie hoedanigheid die vaak niet strookt met mijn optreden dat meer weg heeft van de participant. Maar het is heerlijk de zaken van een betrekkelijke buitenkant te bekijken.
Heel anders lag dat bij Koningin Wilhelmina. Haar autobiografie droeg de omineuze titel ‘Eenzaam, maar niet alleen’. Lijkt me niet plezierig. Je zoekt de rust van een ver paleis en dan nog al dat gewriemel van hele, halve en niet verwerkte herinneringen.
Gisteren was het Wedrenterrein mudvol. In de middag althans. De lopers kwamen binnen. Tussen al die duizenden mensen zat een man op de grond tegen een paal. De veters in zijn schoenen al los. Zijn inspanning was zo groot geweest dat hij had moeten overgeven. Mistroostig staarde hij in zijn eigen braaksel. En hij was alleen, moederziel alleen in een feestende massa, die de 30, 40 of 50 kilometer gezonder had afgelegd. EHBO’ers ontfermden zich over hem. Trokken zich niets aan van zijn besmeurde shirt en brachten hem weer terug naar waar hij was en waarschijnlijk helemaal niet wilde zijn. Hij wilde geen deelnemer meer zijn, zelfs geen observator. Hij wilde eenzaam en alleen zijn. Herstellen om morgen toch weer hetzelfde mee te maken als vandaag, gevangen in de onontkoombare cirkel die het leven is en waar observeren en participeren hand in hand gaan. En hoezeer je ook observator wilt zijn, de massa slokt je toch weer op. Participant tegen wil en dank.