Hervormingsdag

Vandaag is het precies 502 jaar geleden. Nu is 502 niet bepaald een getal dat uitnodigt tot extra feestelijkheden of aandacht zoals bijvoorbeeld 500 wel is. Mooie ronde getallen nodigen daartoe nu eenmaal meer uit. Maar toch wil ik even stil staan bij het feit dat op 31 oktober 1517 Luther naar men zegt 95 stellingen op de deur van de kloosterkerk in Wittenberg heeft getimmerd en daarmee een aantal misstanden in de kerk aan de kaak heeft willen stellen. Of hij nu wel of niet echt de hamer ter hand heeft genomen doet er nu even niet toe, maar duidelijk is wel dat er toen op de een of andere manier het nodige is gewijzigd in de tot dan gebruikelijke verhoudingen. Laat duidelijk zijn, ik ben geen theoloog en verwacht voor mij geen doorwrocht betoog over wat die beweging die toen ontstond heeft betekend. Duidelijk is wel dat er sprake was van een fikse afscheiding en de kerk van Rome zijn hakken toen heel stevig in het zand heeft geplaatst en ook nu nog krampachtig vasthoudt aan traditie en onfeilbaarheid en maar mondjesmaat ruimte lijkt te geven  voor zoekend vragen en aarzelend geloof. Als je zo zeker weet van hoe en wat, waarom zou je dan nog geloven.
Ik ben nog opgegroeid in een tijd waarin het duidelijk was dat de Roomsche Kerk de enig ware schaapstal was en waar mijn vader als hij mij ’s avonds naar bed bracht bad van “Kindje Jezus klein, houdt Jan zijn hartje rein, laat toch nimmer toe, dat hij zonden doet.” En dat dan drie keer als een smeekbede liet volgen door “Jezus, red Rusland“. Dan nog een weesgegroetje tot zekere intentie en daarna werd een kruisje op mijn voorhoofd getekend. Ik wist zonder er ook maar iets van te begrijpen dat de nacht beveiligd was. Wij waren katholiek, wat kon er nog mis gaan?
Bij ons in de straat woonde een jongetje, Chrisje Kempers. Dat was zeker geen vriendje van me. Ooit kreeg ik een harde stomp van Chrisje. Ik weet niet waarom, maar huilend kwam ik thuis, waar mijn moeder mij troostte met de woorden: “Ach die Chrisje, dat is een protestant!” en daarmee voelde ik mij een martelaartje voor het geloof en leek alles verklaard.
Had Luther op 31 oktober 1517 niet die 95 stellingen opgespijkerd dan had Chrisje geen protestant kunnen worden en was mij een klap bespaard gebleven.