Bunkers

Als de asfaltweg overgaat in een zandpad ben je er bijna. Her en der tussen de dennenbomen liggen de gebouwen van de volkshogeschool, folkshegeskoalle in de taal die hier nog gekoesterd wordt. Het lijkt of die gebouwen hier niet neergezet zijn, maar net als de bomen en de duinen gewoon gegroeid zijn. Geschapen, een met de natuur, zonder overgang tussen wat was en wat kwam. Een organisch geheel. Binnen ruikt het net als buiten, naar hout en bos, naar wind en wolken, naar zon en een herfstbuitje. En de rest is rust en kalmte.
Na het ontbijt, begeleidt door een meisje dat precies past in dit decor en ons wijst hoe en wat, maar het zelf ook allemaal niet precies lijkt te weten: “Nee, lunchpakketten zijn er voor de groepen en zitten, denk ik, niet in het hotelarrangement” wandelen we het duinbos in. Als versteende dieren liggen her en der oude bunkers verspreid, ooit neergezet in een tijd dat gedacht werd dat ze de overwinning dichterbij zouden brengen. Toen was het beton strak gegoten, nu zijn het overbodige steenklompen met rafelranden, half onder het zand. Onnut slapende kolossen. Als je heel stil bent kun je tussen het ruisen van de bomen, de zeewind waait hier altijd, de soldaten nog horen zingen dat ze naar Engeland zullen varen. De overwinning tegemoet dachten ze. Ze kwamen niet verder dan de bunkers hier. De overwinning bleef uit. Als een monument voor de mislukking rusten hier nu de bunkers, wachtend op niets, vreemde uitstulpingen in het land waar de tijd een natuurlijk dek over heeft gelegd dat ze schuldloos maakt, niet meer horend bij de andere partij, maar een met de omgeving. Ze horen bij het terrein. Laat ze maar liggen, laat ze maar slapen, ze kunnen geen kwaad meer, betonnen reuzen die zo traag ademen dat wij het niet meer kunnen horen. Stil, heel stil, er is geen reden ze weer wakker te maken.