Beeldenstorm

In Bristol is een standbeeld omgehaald. Het was een beeld van het 17e eeuwse parlementslid Edward Coltston (1636-1712) die aanvankelijk zijn fortuin maakte met de handel met Spanje en Portugal in wijn, fruit en kleding, maar al spoedig zijn bakens verzette en een gekend slavenhandelaar werd. Een in die tijd nog achtenswaardige en lucratieve bezigheid die hem naast een fors kapitaal ook aanzien verschafte Aanzien dat hij ook genoot omdat hij veel van zijn geld stak in het ondersteunen van scholen, armenhuizen, kerken en ziekenhuizen in zijn geboortestad Bristol. Bristol dat hem eerde met een standbeeld en straten, pleinen en een concertzaal naar hem vernoemde.
Het vijfenhalve meter hoge standbeeld werd een paar dagen geleden omver getrokken aan het eind van een grote anti-racisme demonstratie in het kader van de inmiddels bijna wereldwijde BLM-beweging. En niet alleen in Bristol ging een beeld om en eindigde in de haven van die stad, ook elders zijn standbeelden beklad.
Het is begrijpelijk dat de volkswoede zich lijkt te uiten in het werkelijk onthoofden van beelden van personen die gemeten naar de huidige maatstaven, zich bezig hebben gehouden met onoorbare praktijken of zich verrijkt hebben door onderdrukking en mensenhandel. Het is ook goed dat men zich laat horen tegen (politie)geweld dat, soms heel verholen, zich lijkt te stoelen op etnisch profileren. Laat duidelijk zijn dat die collectieve protesten gehoord mogen worden. Maar wat zelfonderzoek kan daarbij ook geen kwaad. Verbeter de wereld, begin bij je zelf. Het omhalen van een beeld kan een gevoel van verbondenheid geven. Het zwarte schaap uitschakelen, hoe heerlijk voelt dat aan, zeker als je zelf daarbij buiten schot lijkt te blijven. Maar ik vind het ook een teken van onmacht, je opgefokte woede koelen op een beeld. Een beeld van een man die zijn, naar wij nu vinden schandelijke verkregen kapitaal ook inzette als filantroop. Iets waarvoor hij van zijn geboortestad een eerbewijs kreeg. Door het omhalen van een standbeeld verander je de geschiedenis niet. Beter is het die geschiedenis onder ogen te zien, een plaats te geven en misschien zelfs er iets van te leren.