Afleren

Een terloops gesprek. We hebben het over nieuwe inzichten en de vraag is hoe je daar mee omgaat. Mijn gesprekspartner is onlangs op congres geweest, maar leest nu een artikel dat de bevindingen van dat congres wat weerlegt. Hij zelf is wel gecharmeerd van de uitkomsten van die bijeenkomst. Maar het opvolgen daarvan betekent voor hem wel een andere aanpak van zijn werkwijze. En dat vergt nogal wat van iemand. Zeker als er ook in je hoofd nogal wat knoppen moeten worden omgezet. Het is alsof je je dan helemaal leeg moet maken en op de lege plekken kan dan het nieuwe inzicht postvatten. Ik merk op dat je heel wat moet afleren om weer te kunnen bijleren. Het is of een hele tijd de nieuwe en oude inzichten met elkaar strijden om voorrang. Misschien is leren vooral ook een kwestie van afleren.
Toen mijn zoon een jaar of drie was (dat is alweer bijna een mensenleeftijd geleden) en zich zoals elk 3-jarige in een vrij complete levensfase bevond, bedacht ik mij hoeveel hij nog bij moest leren om ongelukkig te worden. Ik herinnerde mij de lessen filosofie van pater Martinianus op mijn academie in Eindhoven, die ons de denkwijze van  de Franse christelijke existentialist Gabriel Marcel bijbracht. Ik zat niet voor niets op een katholieke academie. Marcel had gezegd dat met onze kennis het contact met het onbekende toenam (avec notre connaissance accroît le contact avec l’inconnu). Ik vind dat nog steeds een even verontrustende als geruststellende stelling. Hoe meer we weten, des te meer weten we ook dat er nog veel meer is om te weten. Een oneindig aantal te weten dingen, waarvoor een leven niet lang genoeg is en de eigen kennis tekortschiet. Dan is het goed ook weer dingen af te leren, zodat er ruimte komt voor nieuwe zaken of voor misschien wel helemaal niets. Misschien worden we dan wel weer de onbevangen 3-jarige die de wereld neemt zoals die is. Zonder zich allerlei overbodige zaken af te vragen.
Misschien is het nieuwe leren wel afleren. Ik vraag me af of ik dat nog kan leren.