Aap

Het is zeker 25 jaar geleden, mogelijk zelfs iets meer dat ik in Apenheul was. Toen nog met mijn koters, die mateloos genoten van de loslopende aapjes. Wat dat betreft is er weinig veranderd daar. Er lopen nog steeds horden apen rond die tassen en buggy’s aan een nauwkeurig onderzoek onderwerpen op iets eetbaars. Ik herinner mij dat er toen maar één kolonie doodshoofdaapjes was en het park klein en overzichtelijk was. Overzichtelijk is het nog, de af te leggen route vele malen uitgebreider en heel vel loslopende apen. Gisteren was ik weer in Apenheul, met mijn Russische gaste. Die had wat bedenkelijk gekeken toen ik voorstelde naar een apendierentuin te gaan. Zij dacht aan rijen kooien met daarin treurig ogende apen. Haar verrassing was dan ook groot bij deze dierentuin. De mijne ook, want ik herkende weinig van toen. Ik liep de lange route langs de doodshoofdaapjes, de brulapen, maki’s en vari’s,  en nog negen ander soorten. Thuis gekomen zie ik op het plattegrondje dat ik de afslag naar de bonobo’s heb gemist. Des te meer genoot ik van de gorilla’s. Net mensen. Ik probeerde dan ook allerlei parallellen te trekken, een aanvechting die ik bij de doodshoofdaapjes nauwelijks had. Maar bij de gorilla’s zie je bij de voederpresentatie een geordende maatschappij. De familie komt binnen wandelen. Een beer van een aap is de leider, de A-man, zet zich in het midden en kijkt vorsend rond. Om hem heen, op een afstand die overeenkomt met hun status in de groep, scharen zich zijn vrouwen, veel met kind en de jonge mannen. Hij heerst alleen al door zijn aanwezigheid. Grijpt kort in bij een ruzietje en peuzelt voor de rest de hem toegeworpen wortels, tomaten en uien op. Hij is de baas en verder geen gezwets. Ik vertaal de gegeven uitleg aan mijn Russische gaste. En heb het dan over de ‘Führer der Gruppe’. Ik geloof als ik mijzelf hoor, dan veel minder dat een apensamenleving een voorbeeld voor de onze zou kunnen zijn.