Sjansen

Even dacht ik dat de #Metoo-discussie een beetje aan het wegebben was. De voors en tegens waren uitgewisseld, de standpunten ingenomen en met die in het achterhoofd konden zij die dat willen zich in het carnavalsgewoel storten en hun standpunt in praktijk brengen. Carnaval, dat feest waar toch altijd dat zweempje van  drank en flirtende vrijpostigheid aan kleeft.
In de al eerder besproken indrukmakende documentaire over het Venlose vastenavondfeest ‘Nao ’t Zuuje’ ging men dat ook niet uit de weg. Het hoorde bij carnaval zoals  vul zelf maar in. En in die documentaire hoorde ik opeens weer dat mooie bijna vergeten woord voorbijkomen dat het subtiele spel van aantrekken en afstoten aangeeft en wat we in moderner taalgebruik ‘flirten’ noemen: “sjansen”. Eergisteren had ik het er terloops ook al over. Sjansen, toch ook maar eens even kijken wat mijn Dikke van Dale er over zegt.
Dat loopt op een teleurstelling uit. Ik had gehoopt op een  wat lyrische, bijna poëtische omschrijving, maar de redacteuren komen niet verder dan bij het lemma sjansen als omschrijving flirten te geven. Ik heb helemaal niks tegen flirten, dat speelse contact tussen mensen, contact met een knipoog, speelse hofmakerij. Maar ik vind het woord sjansen daar minstens zo goed, al was het alleen maar om zijn zachte klank, zo niet beter bij passen. Sjansen heeft niets van doen met #Metoo. Dat is niet speels, mist elke subtiliteit. #Metoo is nu zelfs doorgedrongen tot de museale wereld. Schilders en beeldhouwers zijn door een ‘deskundige’ tot vuige voyeurs gemaakt die hun modellen ge- en misbruikten voor hun eigen plezier. En daarom moeten hun schilderijen en kunstwerken het liefst onmiddellijk verwijderd worden en het liefst nog op de brandstapel hun definitieve einde vinden. Beauty is in the eye of the beholder, maar vunzigheid ook. Het is maar net wat je wilt zien. Het lijkt of er geen speelsheid meer bestaat. Schoonheid is verderfelijk, de speelse mens is een verdachte geworden.
Wat verlang ik soms nog naar de jaren ’70 toen verbeelding aan de macht leek en het meer ging om het delen van kennis, macht en inkomen en niet om onderdrukking of uitbuiting. Nee, vroeger was niet alles beter, maar wel leuker, speelser.