Go

Het is afgelopen, uit, voorbij, voorgoed voorbij. De mensheid is niet meer nodig. We zijn met zijn allen volstrekt overbodig geraakt. De computer heeft het gewonnen. De computer is slimmer dan de mens. De gerobotiseerde samenleving staat op de drempel. Niet alleen het handelen, maar ook het denken kunnen we vanaf nu aan de computer overlaten. De computer heeft het ondoorgrondelijke bordspel Go tot in de verste finesses geanalyseerd en  de wereldkampioen Go verslagen. De match zal weliswaar gaan over vijf partijen, maar vanochtend heeft de kampioen, de Zuid-Koreaan Lee, de eerste partij gewonnen gegeven. 1-0 voor de computer. In mijn krant van vanochtend is Lee nog vol zelf vertrouwen. Hij voorspelde wel een lastige wedstrijd, dacht met 5-0 te gaan winnen, maar merkte ook op: “Mensen zijn mensen, die maken nu eenmaal fouten. Ik kan verliezen.” En dat deed hij dan ook in zijn eerste partij. Een belangrijk onderdeel van het Go-spel lijkt ook te zijn het lezen van de lichaamstaal van de tegenstander. Met hoeveel bravoure of terughoudende aarzeling hij zijn stenen op het bord zet. En nu blijkt dat het lezen van de lichaamstaal van een computer erg lastig is. In de eerste partij tussen Lee en de computer merkte Lee alleen op dat de computer meer bedenktijd nam. Maar een computer hoor je niet zuchten, noch zie je hem zijn wenkbrauwen ophalen. Dat menselijke is hem vreemd, maar denken kan hij als de beste en de langetermijneffecten van zijn beslissingen inschatten.
Voor Lee blijft er de schoonheid van het spel:”Een computer snapt de schoonheid van Go niet, de schoonheid van de mens. Het is mijn taak om Go op een mooiere manier te spelen.”
Ik speelde ooit Go. Via dat spel werden wij, akademiestudenten, vertrouwd gemaakt met de principes van de heuristiek. De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat er na 40 jaar weinig tot niets is blijven hangen van zowel mijn kennis van de spelregels van Go, als van de heuristische methode. Het is een geruststellende gedachte dat er daarvoor computers zijn. Wat ons rest is de troostende wetenschap dat het uiteindelijk toch vooral om het behoud en beleven van schoonheid gaat. Daar kan geen computer tegen op.