Tartuffe

Ik herinner mij niet meer dat mijnheer Blom, mijn leraar Frans, destijds, in de jaren 60 van de vorige eeuw uitgebreid stil heeft gestaan bij Tartuffe van Molière. Wel bij andere toneelstukken van die schrijver en ook bij de Cid van Corneille, dat ik zo mooi vond dat ik zelfs kleine stukjes daarvan nu nog moeiteloos reciteer. Maar Tartuffe, nee, tot voor gisteren was mij wel de titel maar niet het verhaal mij bekend. Vergeten waarschijnlijk, weggemoffeld bij al die duizenden dingen die ik ooit leerde maar verstoft zijn. Maar nu kan ik het verhaal in geuren en kleuren navertellen en weet zelf te melden dat mijn Dikke van Dale mij leerde dat ’tartufferie’ staat voor schijnheiligheid, valse vroomheid.
De kennis over Tartuffe werd weer opgerakeld doordat ik gisteren de film ‘Herr Tartüff’ van Friederich Murnau zag. Een stomme film uit 1926 op werkelijk magistrale wijze improviserend van muziek voorzien door Joost Langeveld op het Königorgel in de Sint Stevenskerk. Een culturele cross-over van jewelste. Film, muziek in een  monumentale kerk.
Zo imposant als het orgelspel was, zo onderhoudend was de film, die het verhaal van Molière in bewerkte vorm als film in film vertelde.  Het sterk aangezette spel van de acteurs overtuigde mij ook nu nog, het werken met licht en schaduw weergaloos en de tussentitels bevatte  one-liners, de moeite van het onthouden waard. De huichelachtige zelf benoemde Godsgezant Tartuffe die zijn vuige verleidingstactieken rechtvaardigt met:”Als je in het geheim zondigt, zondig je niet.” En aan het slot waarschuwen een paar regels je voor het feit dat in ieder mens, vaak heel dichtbij, een huichelaar en bedrieger  zit, gevolgd door de vraag of je wel weet wie er naast je zit…en dan ‘Ende’.
Mooi en een uur lang betoverend was het hoe film en orgelmuziek elkaar versterkten, elkaar niet in de weg liepen, maar harmonieus er voor elkaar leken te zijn. Film- en muziekliefhebbers kwamen allebei volledig aan hun trekken. Voor mij mag zo’n voorstelling vaker dan 1x per jaar bij de afsluiting van weer een heel mooi orgelseizoen.