Ik

Mijn krant laat elke zomerse maandag een interessant iemand zichzelf interviewen. In een speelse bui heeft iemand voor deze vorm de term ‘ikterview’ verzonnen. De ikterviews gaan “over hun kunst, over het leven, hun angststoornissen, hun liefde, of hun relatie tot het dierenrijk.” De enige voorwaarde is dat de schrijver zichzelf vragen stelt die (bijna) nooit worden gesteld. Vandaag is de schrijver en journalist Corine Kool aan de beurt. Bij haar lees ik  dat het in de jaren tachtig van de vorige eeuw bij NRC Handelsblad en Vrij Nederland verboden was het woord ‘ik’ te gebruiken. Zij pleit voor de herinvoering van dat verbod: “Ja, ook in alle columns. Dan kunnen we weer lezen over onderwerpen, over thema’s, niet over het privégeneuzel. Dan kan het weer ergens over gáán.”
Daar sta je dan als dagelijkse stukjesschrijver. Nu ben ik vooral stukjesschrijver voor mijzelf. Mijn publiek is beperkt, een paar honderd lezers per week. Maar als ik het ‘ik-verbod’ op mijn schrijfsels van toepassing zou verklaren, dan bleven er maar heel weinig stukjes over de de toets der kritiek zouden kunnen weerstaan. Mijn stukjes drijven op een hoog ik-gehalte. Ik ben het ook niet helemaal of misschien wel helemaal niet met Koole eens. Want het weglaten van het het woordje ik is toch geen garantie voor het objectiviteitsgehalte van een onderwerp, een thema. Aan de uiting van een mening, het opperen van een gedachte ligt toch altijd een ‘ik’ ten grondslag. Geen objectieve waarde. Die heeft een god ooit in twee stenen tafelen laten beitelen en die zijn vanaf den beginnen ingekleurd door miljoenen ‘ikken’. Ieder zijn eigen waarheid. Alles wat we zeggen is toch maar privégeneuzel. Een heel enkele keer zo briljant verwoord dat het een unieke gedachte lijkt, volmaakt oorspronkelijk, totdat je ergens anders, soms onverwacht, een soortgelijke gedachte tegenkomt. Alles is al bedacht. Er is niets nieuws onder de zon (Prediker 1:9). Ik blijf gewoon doorgaan met schrijven over wat al eerder verteld is, zoals men dat altijd al gedaan heeft.