Nabij

Gisteravond mocht ik bij de plaatselijke boekhandel weer een schrijver interviewen. Of liever gezegd voor publiek een gesprek met hem voeren. Mijn gast was Sjef van Bommel. Het boek ‘Ik ben niet kwijt’. Daarin beschrijft Sjef hoe hij zijn levenspartner Thom kwijt raakt aan dementie. Een schrijnend verhaal, mooi geschreven. Een verhaal van liefde, heel veel liefde. Tot het einde toe stelt Sjef alles in het werk om het leven voor Thom en daardoor voor hen beide aangenaam te houden. “We hebben nog zo veel leuke dingen gedaan. Dingen die Thom leuk vond en daardoor vond ik ze ook leuk. Kinderliedjes zingen, autotochtjes maken. We hadden het goed samen, tot het einde toe”, zo vat Sjef die laatste jaren heel kort samen.
Ik heb hen gekend, Thom en Sjef. We ontmoetten elkaar via het werk in het vroege begin van de jaren 70 van de vorige eeuw. Door de laatste toevoeging lijkt het nog langer geleden dan dat feitelijk al is. Een paar maanden terug las ik het boek en wees de plaatselijke boekhandel er op. Of dat boek en de schrijver niet iets was voor hun geregelde avonden met schrijvers? Kort daarvoor had ik voor hen met Stefan van Dierendonck gesproken over diens boek “En het regende brood”. Dat was ook een sterk autobiografisch boek, maar duidelijk ook een roman. Het boek van Sjef is geen roman. Het is een gemakkelijk leesbare beschrijving van een proces. Dat maakte het gesprek ook anders dan dat met romanschrijvers. Tussen de schrijver en mij, de interviewer, staat nog altijd de roman. Daar hebben we het samen over. En de romanfiguur mag dan wel trekken hebben van de schrijver, hij is het niet. De schrijver kan met enige afstand commentaar blijven hebben op zijn zelfgeschapen personages. In het geval van het boek van Sjef kan dat niet. De hoofdpersonen in zijn boek zijn echte mensen, geen romanfiguren. Daarom gaat elke vraag die ik stel niet alleen over de figuren in het boek, maar over Thom en Sjef zelf. Zo komt het gesprek dicht op de huid. Dicht op de huid van de schrijver, dicht op die van mij. De beschutting die een romanfiguur je biedt is er niet. Het gesprek gaat over de schrijver zelf, niet geromantiseerd, maar direct aanwezig.
Na het gesprek vraagt Sjef of ik ook moe ben. Ja, net als hij.