Luisteren

De setting is plezierig. De kunstenares vertelt over haar werk tijdens een diner-bijeenkomst in Villa Lux. De kunstenares is de schilderes van haar lievelingsbos, het bos uit haar jeugd (www.hetlievelingsbos.nl). Er zijn 24 gasten verspreid over 3 tafels. Per gang wisselt ze van tafel om met de gasten van gedachten te wisselen. En ze vertelt dat ze schildert wat niet uit zichzelf beweegt, de bomen in haar bos, de kolk, rabarberplanten, sneeuw, de paden, de uitzichttoren. Daar wil ze liever ook niet over vertellen. Ze schildert over waar geen woorden voor zijn. Ze filmt en fotografeert wat wel beweegt in haar bos. Vogeltjes, spinnen, rupsen, mieren, kikkers, salamanders. De kunstenares introduceerde een hele tijd geleden al een voor mij nieuw begrip. Klein kijken. Ze ziet details. Dat is iets heel anders dan fragmenten. Dat zijn losse brokken. Details hebben de betovering van het geheel in zich. Ze observeert en heeft zo geleerd te kijken dat haar een teek op een bladstengel opvalt. Ik hou van haar werk en luister graag naar haar. Hoe ze vertelt. Staccato bijna. Met heel veel gevoel, maar ook onverbloemd. Met weinig mededogen naar haar zelf. Geregeld vraagt ze zich af of het wel waar is wat ze vertelt.

Door haar klein kijken heb ik het klein luisteren ontdekt. Woorden die mensen, verborgen in lange zinnen, zeggen. Mooie oude woorden, die uit die zinnen vallen. Woorden die je kunt proeven, die ergens naar smaken. Of vreemde versprekingen, nieuwvormingen. Zo hoorde ik pas geleden een triatlete over zich zelf spreken als atletin. De vrouwelijke vorm van atleet. Waarom niet? Kok-kokkin. baas-bazin, atleet-atletin.

De kunstenares is moe na een avond praten over waar ze het eigenlijk niet over wil hebben. Haar schilderijen. Ze wil wel praten over de filmpjes en de foto’s. Over het wonderlijke, over de verbazing van al die beesten en beestjes. Dat uitwisselen. En haar schilderijen? Daar moet je  naar luisteren. Die vertellen hun eigen verhaal.